Dünyada Üniversite Sıralamaları Nasıl Yapılır?
En iyi üniversite sıralamaları her zaman öğrencilerin merak ettiği bir konu olmuştur. Öğrenciler her dönem bu konu hakkında araştırmalar yapar ve bilgiler alır. Özellikle yurt dışında lisans ya da lisans üstü eğitim almak isteyen öğrenciler için bu durum ayrı bir merak konusudur. Çünkü öğrenciler her zaman dünyanın en iyi okullarında eğitim almak ister. Üniversitelerin açıklanan sıralamaları da bu anlamda öğrencilere en doğru bilgiyi verir. Her yıl hazırlanan bu listeler dışındaki hiçbir bilgi ya da düşünce öğrencilerde kesin karar aldırmaz.
Bugün dünyada binlerce üniversite var. Ayrıca bu üniversiteler arasında kendi eğitim sistemine ya da eğitim kalitesine kötü diyen bir okul da yok. Her okul kendi düzeyinde en iyi eğitimi öğrencilere vermek istiyor. Fakat bazı okullar var ki diğer okullardan fazlası ile ayrılıyor. Genel olarak öğrenciler de bu okulların hangileri olduğunu oldukça iyi biliyor. Çünkü 5 öğrenciye en iyi 5 üniversiteyi say desek söylenen okulların yüzde 90’ı aynı olur. Sıralamaları değişse de okulların isimleri aynı kalır.
Çünkü bazı okullar eğitim standartları ile zaten dünyada bir çizgi yakalamıştır. Fakat asıl çekişme sıralamalarda yukarılara çıktıkça oluyor. Bugün dünyanın en iyi 100 üniversitesi kendi içerisinde bir değişim yaşıyor. 100’den yukarı doğru çıktıkça ise okulların inanılmaz gelişimleri gözler önüne seriliyor. Her öğrenci Oxford, Harvard ya da Stanford’a gidecek diye bir kural yok. Bu okullardan başka sıralamalarda yüksek olan onlarca başarılı üniversite var. Peki, tüm bu okulların sıralaması nasıl yapılıyor?
Üniversite Sıralamaları Nasıl Belirlenir?
İlk olarak üniversitelerin sıralamaları tek bir kurum tarafından yapılmaz. Her yıl pek çok kurum üniversitelerin sıralamalarını hazırlar ve internette paylaşır. Fakat bu hazırlanan listelerin hepsi aynı derecede değerlendirilmez. Nasıl ki Oscar gibi bazı ödüller sinema sektöründe ayrı ise üniversitelerin sıralamasını belirleyen bazı Oscar listeleri vardır. Genel olarak tüm okullar bu 5 – 6 kurumun yaptığı listeyi ciddiye alır. Özellikle Asya’da yapılan bazı listeler Asya okullarını çok yukarılara yazar ve öğrencilerin dikkatini çekmeye çalışır.
Bugün Asya, Avrupa ve Amerika’da bu konuda detaylı ve objektif yapan kurumlar da var. Kurumların bağımsız ve objektif olması hem üniversiteler hem de öğrenciler için oldukça önemli. Çünkü öğrencilerin pek çoğu bu sıralamaya göre üniversite tercihini şekillendirir. Bu durum aynı zamanda kurumlara ayrı bir sorumluluk da yükler. Kurumlar okulların A’dan Z’ye tüm başarı ve çalışmalarını inceleyerek bir liste hazırlar. Bir diğer yandan her kurumun baz aldığı çalışmalar da birbirinden farklıdır.
Üniversite Sıralamaları Belirlenirken Dikkate Alınan Konular
Times Higher Education ve ARWU gibi kurumlar birden fazla etkeni ele alarak okulları bir listeye koyar. Ayrıca hazırlanan bu listede özel ya da devlet üniversitesi gibi ayrımlar da göz önüne alınmaz. Buna ek olarak araştırma üniversitesi veya benzer şekilde diğer üniversite çeşitleri de farklı değerlendirilmez. Tüm üniversiteler aynı şekilde alınır ve eşit bir şekilde liste hazırlanır. En son hazırlanan listelerde dikkat alınan ve sıralamayı belirleyen etkenler ise şunlardır:
- Akademisyenler üniversitelerin olmazsa olmaz bir parçasıdır. Pek çok konuda akademisyenler okulların başarısını etkiler. Bunlardan bir tanesi de uluslararası sıralamalardır. Üniversite sıralamaları yapılırken akademisyenlerin tanınırlığı oldukça büyük bir etkendir. Akademisyen dünyada ne kadar çok tanınıyor ise okulun sıralamasında o kadar fazla etkisi olur.
- Akademisyenler ile devam edersek bir akademisyenin yazdığı yazılar ve kaynaklar da son derece önemlidir. Bu yazılara olan dönüşler de yazılardan daha önemlidir. Kaynaklardaki bilgi doğruluğu gibi etkenler detaylı bir şekilde incelenir.
- Üniversite sıralamaları ve akademisyenler ile alakalı bir diğer ortak nokta ise akademisyen başına düşen öğrenci sayısıdır. Akademisyenin başına düşen öğrenci ne kadar az ise sıralamaya etkisi o kadar fazladır. Bu durum aslında kalabalık üniversiteler için bir dezavantaj olarak görülüyor.
- Bir önceki başlıklı ile alakalı olarak okullardaki yabancı öğrenci sayısı da sıralamaları etkiler. Kurumlar üniversitelerin ülke dışından gelen öğrenci sayısının fazla olmasını istiyor. Bilgi ne kadar geniş kitlelere ulaşır ise okulların sıralamaları o kadar yüksek olur.
- Sıralamalardaki bir diğer etken ise okulun ve akademisyenlerin öğrenciye sunmuş olduğu öğrenme ortamıdır. Bazı kurumlar bu etkenin sıralamaya etkisini yüzde 60 seviyelerinde tutuyor.
- Yurt dışındaki okulların yıllık kazançları milyar dolar seviyesinde. Kazancı fazla olması üniversite sıralamaları için önemlidir. Fakat bundan da önemli olan nokta bu kazançların ne kadarlık bir kısmının öğrencilere araştırma fırsatı için döndüğüdür. Yani üniversiteler gelirlerinin çoğunu geri öğrencilere yönlendirmelidir.
Türkiye üniversite sıralamaları içerisinde nasıl yükselir gibi sorularını için Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalını ve Gamze Sart Web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca son zamanların en iyi üniversiteleri hakkında bilgi almak için de Aba Kariyer internet sitesindeki blog yazılarını okuyabilirsiniz.